Popówka

1 2

Rekonstrukcja planistyczna wsi Popówka


Rekonstrukcji nie udałoby się wykonać bez wywiadów i wizyt w terenie z osobami pamiętającymi wieś: Maria Dziermańska (86 lat) ze wsi Pieszczaniki, Daria Wilczyńska (84 lat) ze wsi Sofipol, Mikołaj Dzienisiuk urodzony w Królowym Moście.


Załączony plan ukazuje jak bardzo zmienił się opisywany teren. Niegdyś domy otoczone były polami uprawnymi. Komunikacja była podporządkowana pracy w polu. Jedynie pierwszy dom od wschodu, należący do gajowego, nie posiadał gospodarstwa z polem. Chlew miała każda zagroda. Drogi prowadzone były za gospodarstwami, po to aby wjeżdżać maszynami i furami od strony gospodarczej. Niestety nie udało ustalić się granic zagród, powodem tego jest też fakt, że ze względu na to, iż były to nowe domy, rodziny dopiero zaczynały się w tym miejscu osiedlać, a w związku z tym nie każde gospodarstwo oddzielono płotem. Z wywiadów uzyskałam jedynie informację, że było ich „trochę”. Przekaz różnych osób z pewnością ze względu na upływ czasu oraz to, że moi rozmówcy byli wtedy dziećmi – różni się.


„Bahenkiem” mieszkańcy nazywali teren ogrodu gdyż był podmokły, dlatego zagony musiały być wyniesione aby rowami odprowadzać wodę. Po zachodniej stronie - od ogrodu i stodół, stało poidło dla „żywiny” – zwierząt. Koryto było wydłubane z pnia drzewa. Nieopodal stała studnia. Ważną informacją jaką podał Pan Mikołaj jest miejsce składu drewna na dom. W niedługim czasie jego rodzina miała tam postawić nowy (dotychczas mieszkali w malutkim domu w Królowym Moście). Jego ojciec Konstanty codziennie chodził z nim na Popówkę przygotowując miejsce pod nowy budynek. Oczywiście nie doszło nawet do rozpoczęcia budowy.


Pani Maria Dziermańska wspomina klomb kwiatowy, który pamięta ze wsi Popówka (Ryc. 5). Wzorem był kwadrat gdzie centrum stanowiły piwonie, gdyż obowiązywała zasada od najwyższego do najniższego, wokół rosły dalie, a narożniki klombu wypełniały astry i goździki polne – najniższe 4.


Ryc. 5. Klomb kwiatowy na Popówce. D. Szarejko, Projekt ogrodu przy domu jednorodzinnym, nawiązujący do tradycyjnych wiejskich ogrodów przydomowych na Białostocczyźnie, Warszawa 2014

Dziś na terenie byłej wsi wśród roślin można odnaleźć pozostałości dawnego zagospodarowania. Z całości lasu wyodrębnia się stary dąb szypułkowy (ryc. 6) czy okazałe, tworzące szereg, robinie akacjowe, które niegdyś rosły przy drodze za zagrodą (ryc. 7).


Ryc. 6. Dąb szypułkowy, niegdyś narożnik zagrody wsi Popówka. (fot. Daria Szarejko, 10.09.2014 r.)

Ryc. 7. Robinie akacjowe. (fot. Daria Szarejko. 7.03.2015 r.)

Wzdłuż drogi w miejscach dawnych domostw można napotkać zagłębienia w ziemi wskazujące na piwnice (Ryc. 8), oraz rozsiewające się przez lata dzikie śliwki oraz lilaki (Ryc. 9).


Ryc. 8. Pozostałość piwnicy. (fot. Daria Szarejko, 10.09.2014 r.)

Ryc. 9. Dzikie śliwki i lilaki. (fot. Daria Szarejko, 10.09.2014 r.)

Po nałożeniu na siebie schematów: czarny – współczesność, czerwony – 70 lat temu, można zauważyć jak duże zmiany zaszły w terenie (ryc. 10). Jak odmiennie ukształtowana jest współcześnie roślinność. O ile kontekst przestrzenny niewiele się zmienił, to kompozycja zmieniła się diametralnie. Tam gdzie były niegdyś otwarte przestrzenie, dziś rośnie las, podobnie w miejscach alei i zagród. Inaczej również budują się otwarcia widokowe.


Ryc. 10. Nałożone na siebie schematy rekonstrukcji planistycznej wsi Popówka i inwentaryzacji uproszczonej. (opracowanie: Daria Szarejko)

4 D. Szarejko, Projekt ogrodu przy domu jednorodzinnym.

Autor: inż. mgr arch. kraj. Daria Szarejko, absolwentka specjalizacji Sztuka krajobrazu, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie


1 2
 
Wczoraj:139
Dziś:15